Ιδιώτες αναλαμβάνουν και ανασκαφές
Iδιωτικές εταιρείες φαίνεται πως θα αναλαμβάνουν στο εξής τις σωστικές ανασκαφές, τουλάχιστον όσο διαρκεί η μνημονιακή απαγόρευση νέων προσλήψεων στο Δημόσιο. Ετσι, το ανασκαφικό έργο που διενεργείται σε όλη την Ελλάδα από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού αφ’ ενός θα κοστίζει περισσότερο στο κράτος και αφ’ ετέρου θα βάζει από το παράθυρο το ιδιωτικό συμφέρον σε ένα κάστρο που έμενε ακόμη απόρθητο από παρεμβάσεις εργολάβων.
Το γεγονός αυτό αποκαλύπτεται μετά την απόφαση της ΚΒ’ Εφορείας Αστυπάλαιας να προσλάβει το εργατικό και τεχνικό προσωπικό που χρειάζεται για να συνεχίσει μια σωστική ανασκαφή μέσω μιας ιδιωτικής εταιρείας. Η συγκεκριμένη Εφορεία δεν είναι η μοναδική που αναγκάζεται να προβεί σε αυτή τη λύση, παρ’ όλο που οι αρχαιολόγοι, ως σωματείο αλλά και ως μεμονωμένα άτομα, είναι αντίθετοι με αυτόν τον τρόπο πρόσληψης προσωπικού. Ηταν το έσχατο μέσο που μπορούσε να λάβει, μας είπε στέλεχος της υπηρεσίας, καθώς πιεζόταν να συνεχίσει την έρευνα σε ένα ακίνητο που ανήκει σε ιδιώτη και είναι δεσμευμένο από τη δεκαετία του ’90. Αρα είναι απαραίτητο κάποτε να αποδοθεί στον κάτοχό του, εφ’ όσον το Δημόσιο δεν επιθυμεί να το απαλλοτριώσει. Αλλιώς, θα έπρεπε να περιμένει για την πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού, να συγκληθεί ειδική επιτροπή και να υπογραφεί Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ), πράγμα αδύνατον, γιατί το συγκεκριμένο όργανο συνεδριάζει κανά δυο φορές το χρόνο.
2.700 τάφοι παιδιών
Η ανασκαφή της Αστυπάλαιας είναι τεράστια σε μέγεθος και σημασία. Εχουν βρεθεί 2.700 παιδικές ταφές, το νεκροταφείο ήταν σε χρήση από τη γεωμετρική έως τη ρωμαϊκή περίοδο και πιθανότατα η θέση να σχετίζεται με ιερό των θεαινών που προστάτευαν τον τοκετό: Αρτέμιδα, Λοχία, Ειλείθυια. Πρόκειται δηλαδή για ένα μοναδικό στον κόσμο νεκροταφείο βρεφών. Η πρώτη που ερεύνησε το χώρο αυτό στη θέση Κυλίνδρα Χώρας Αστυπάλαιας είναι η αρχαιολόγος Μαρία Κόλλια, η οποία είχε προτείνει από την αρχή την απαλλοτρίωση του οικοπέδου. Οσο συνεχιζόταν όμως η ανασκαφή και μετά τη συνταξιοδότησή της, έδειχνε πως είχε μεγάλη έκταση σε πάρα πολλά στρέμματα και οι παιδικές ταφές μέσα στα αγγεία (εγχυτρισμοί) δεν θα μπορούσαν να διατηρηθούν στο ύπαιθρο, ούτε κάτω από ένα στέγαστρο. Ετσι δεν κρίθηκε απαραίτητη η απαλλοτρίωση του ακινήτου. Αυτό όμως δεν μπορεί να στερεί επ’ άπειρον τον ιδιώτη από την εκμετάλλευση της περιουσίας του. Εξ ου και η πίεση πρόσληψης προσωπικού.
Ερώτηση στη Βουλή
Την υπόθεση αυτή ανέδειξαν με ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή 7 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ (Μαρία Κανελλοπούλου, Δημήτριος Γάκης, Τάσος Κουράκης, Εφη Γεωργοπούλου-Σαλτάρη, Παναγιώτης Κουρουμπλής, Γιώργος Πάντζας, Πέτρος Τατσόπουλος), καταγγέλλοντας ως «απαράδεκτη την απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού να αναθέσει σε εταιρεία τη συνέχιση της σωστικής αυτής ανασκαφής», γιατί έτσι «το κράτος αποσύρεται από την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς».
Οι ανασκαφές απαιτούν προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης, αναφέρουν οι βουλευτές, επισημαίνοντας ότι «εξαιτίας της γνωστής εδώ και χρόνια υποστελέχωσης των υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ, για την πραγματοποίηση των σωστικών ανασκαφών γίνονται προσλήψεις έκτακτου προσωπικού από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων, που χρηματοδοτούνται είτε από τον προϋπολογισμό του υπουργείου είτε από τον κύριο του εκάστοτε έργου, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που τίθενται στο άρθρο 37, παρ. 6, του Αρχαιολογικού Νόμου (δημόσιο τεχνικό έργο ή ιδιωτικό έργο προϋπολογισμού μεγαλύτερου των 587.000 ― ή έργο μικρότερου προϋπολογισμού μετά από αίτηση του κυρίου του έργου)».
Ωστόσο, όπως ανεγράφη στη Διαύγεια, η ΚΒ’ ΕΠΚΑ ανέθεσε σε εταιρεία τη συνέχιση της σωστικής ανασκαφής του νεκροταφείου της Αστυπάλαιας (ακίνητο της εταιρείας Φοίβος ΕΠΕ) με χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό του υπουργείου (ΚΑΕ 19/750/5142 «Δαπάνες σωστικών ανασκαφών και συστήματα ασφαλείας» του τακτικού προϋπολογισμού). Με την απόφαση αυτή (αριθμ. πρωτ. 5087/12.8.2013) «είναι ολοφάνερο ότι η ανάδοχος εταιρεία θα πληρωθεί με δημόσιο χρήμα, για να υποκαταστήσει την υπηρεσία ως εργοδότης του έκτακτου εξειδικευμένου προσωπικού που απαιτείται για τη διενέργεια της σωστικής ανασκαφής και πιο συγκεκριμένα ενός (1) αρχαιολόγου και τριών (3) εξειδικευμένων εργατών!».
Και καταλήγουν: «Είναι γνωστό πως οι ιδιώτες εργολάβοι καθώς και ορισμένες ΜΚΟ, σε όλες τις περιπτώσεις “απόσυρσης” του Δημοσίου, εφορμούν για να αδράξουν την ευκαιρία, σε βάρος βεβαίως και των εποχικά εργαζομένων που προσλαμβάνονται με ευτελείς μισθούς και χωρίς, επί της ουσίας, εργασιακά δικαιώματα. Ομως στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόκειται για μια ακόμα χειρότερη και πιο επικίνδυνη εξέλιξη, καθώς τέτοιες πρακτικές αποσκοπούν στη διάλυση των Εφορειών Αρχαιοτήτων και υπονομεύουν την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας».