Διαβάστε περισσότερα: Άρθρα neapnyka-post-rss | Σχόλια neapnyka-comments-rss

Σταθμός Μετρό Βενιζέλου: «Να μην αποσπαστεί ούτε μια πέτρα»

0 σχόλια

Αναρτήθηκε από admin στις Nov 2, 2020 στην κατηγορία Γενικά | 0 σχόλια

Σταθμός Μετρό Βενιζέλου: «Να μην αποσπαστεί ούτε μια πέτρα»
Βασιλική Τζεβελέκου
Καθώς το ΣτΕ εξετάζει στις 6 Νοεμβρίου την υπόθεση, φορείς, πολίτες, βυζαντινολόγοι, αρχαιολόγοι, πανεπιστημιακοί, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώνουν τις φωνές τους για να μείνουν αμετακίνητες στη θέση τους οι αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν στον σταθμό Βενιζέλου.
Κοινή διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου παραχώρησαν εκπρόσωποι των εφτά φορέων που έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας υπέρ της κατά χώραν διατήρησης των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου στο μετρό Θεσσαλονίκης και ακούστηκε ένα μέρος των επιχειρημάτων, με στοιχεία, μελέτες, αποδείξεις, συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. Η υπόθεση θα εξεταστεί στις 6 Νοεμβρίου και είναι καθοριστικής σημασίας για την τύχη του μοναδικού συνόλου της Θεσσαλονίκης των πρώιμων βυζαντινών χρόνων, που αποκαλύφθηκε σε εξαιρετική κατάσταση. «Να μείνει αμετακίνητο στη θέση που κατέχει αιώνες, να μην αποσπαστεί ούτε μια πέτρα» ακούστηκε για άλλη μια φορά.

Θυμίζουμε ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη αιφνιδιαστικά τον Σεπτέμβριο του 2019 ανακοίνωσε (ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ) ότι τα αρχαία θα αποσπαστούν και θα επανατοποθετηθούν προκειμένου να ολοκληρωθεί ο σταθμός Βενιζέλου και να αποδοθεί συνολικά το μετρό στους επιβάτες το 2023. Δηλαδή και οι 13 σταθμοί, αντί των 12 που επρόκειτο να παραδοθούν το 2021, με τη λύση της κατά χώραν διατήρησης των αρχαιοτήτων που δρομολογήθηκε μετά το 2015. Το μετρό θα μπορούσε να παραδοθεί στους πολίτες τους επόμενους μήνες δηλαδή, πλην του ενός σταθμού.

Πέρα από το κόστος, τις αποζημιώσεις (ήδη πληρώσαμε 20 εκατομμύρια ευρώ για καθυστερήσεις), την αργοπορία ολόκληρου του μετρό που εγκιβωτίζει η πρόταση της κυβέρνησης και της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού, σημαντικότερος είναι ο κίνδυνος που διατρέχουν οι αρχαιότητες. Κοινή ομολογία των βυζαντινολόγων, μεμονωμένων προσώπων και διεθνών ενώσεων είναι ότι αντίστοιχο σύνολο της κοσμικής Βυζαντινής Αυτοκρατορίας δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο.

Η λύση της απόσπασης δεν είναι σύμφωνη με τον αρχαιολογικό νόμο, διαταράσσει την αυθεντικότητα του συνόλου, εγκυμονεί τον κίνδυνο να μη γίνει συνολική επανατοποθέτηση, ενώ, σύμφωνα και με τις διεθνείς πρακτικές, «ανακατασκευές μνημείων έχουμε μόνο μετά από καταστροφές», όπως ειπώθηκε χθες. Η πρόταση, δε, χαρακτηρίστηκε από τους ομιλητές «έγκλημα απέναντι στο εύρημα». Οι αρχαιολόγοι του υπουργείου Πολιτισμού πάντως, μόνιμοι και έκτακτοι, δεσμεύτηκαν ότι δεν πρόκειται «να αγγίξουν ούτε μια πέτρα» στην περίπτωση που οδηγηθούν τα πράγματα στην απόσπαση.

Οι ομιλητές εξέφρασαν τους φόβους τους να επιστρέψουν τελικά «ορισμένα κομμάτια», καθώς η μελέτη επανατοποθέτησης «αποτελείται από τεχνική περιγραφή 11 σελίδων και ένα σχέδιο το οποίο δεν έχει ούτε διαστάσεις…». Τόνισαν ότι θα εξαντλήσουν όλα τα νόμιμα μέσα για να μη χαθεί το ζωντανό κομμάτι της Ιστορίας, ο χώρος που διατηρήθηκε ανέπαφος στους αιώνες.

Στη μαραθώνια συνέντευξη Τύπου αναφέρθηκε ότι με την απόσπαση «χάνεται η αυθεντικότητα και η ακεραιότητα του μνημείου σε ένα πλαστό σκηνικό του παρελθόντος» και έτσι θα απολεσθεί η δυνατότητα της χώρας μας για αίτημα ένταξης στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, καθώς αυτή προϋποθέτει την ακεραιότητα του χώρου.

Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχαν οι: Κλεοπάτρα Θεολογίδου, πρόεδρος Παραρτήματος Θεσσαλονίκης, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Λιώνης Δέδες, πρόεδρος ΥΠΠΟΑ, Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων Αττικής, Στερεάς και Νήσων. Φωκίων Δεληγιάννης, συντονιστής της Εκτελεστικής Γραμματείας, Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Γιάννης Βερροιόπουλος, πρόεδρος, Πανελλήνια Ενωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων. Δημήτρης Κουφοβασίλης, πρόεδρος, Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων. Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος, Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων. Μαρία Παναγιωτίδου, πρόεδρος, Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία. (Οι φορείς έχουν καταθέσει τις αιτήσεις ακύρωσης στο ΣτΕ κατά της Υπουργικής Απόφασης.)

Τοποθετήσεις έκαναν οι: Φανή Μαλλούχου-Tufano, αρχαιολόγος, μέλος του Συμβουλίου της Europa Nostra, Παναγιώτης Λ. Βοκοτόπουλος, ακαδημαϊκός, και John Haldon, πρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης Βυζαντινών Σπουδών, που εκπροσωπεί 37-38 χώρες παγκοσμίως.

Στο βιντεοσκοπημένο μήνυμά του ο J. Haldon στάθηκε σε δύο σημεία. Το πρώτο αφορά τη σύγχρονη αρχαιολογία και τη σημασία «να διατηρήσουμε τους αρχαιολογικούς χώρους όσο πιο άθικτους μπορούμε», είπε και συνέχισε με το δεύτερο θέμα που είναι ευρύτερο. «Δεν ξέρω εάν έχετε όλοι πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του βυζαντινού “κύκλου” του Facebook, Twitter κ.λπ., αλλά υπάρχει μια αρνητική δημοσιότητα σε σχέση με την Ελληνική Δημοκρατία αυτή την περίοδο, με αρνητικούς παραλληλισμούς μεταξύ της κατάστασης στο μετρό της Θεσσαλονίκης και της τουρκικής πολιτικής στο θέμα της Αγίας Σοφίας και άλλων χριστιανικών και βυζαντινών μνημείων στην Τουρκία. Πρόκειται προφανώς για ανακριβείς και εντελώς άδικες συγκρίσεις. Σε κάθε περίπτωση όμως είναι σαφές ότι το γενικό κοινό διεθνώς αντιμετωπίζει ως ανάλογες τις ενέργειες των δύο αυτών κρατικών διοικήσεων. Και αυτό κατά την άποψή μου είναι το κακό αποτέλεσμα μιας κακής πολιτικής απόφασης να μετακινηθούν τα ευρήματα, παρά τα επιστημονικά στοιχεία που πολλοί φορείς έχουν συγκεντρώσει ώστε να αποδείξουν ότι η απόσπαση θα ήταν θεμελιώδες λάθος…».

Αναφορά έγινε στη στάση της ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ, «η οποία το 2012 απέκρυπτε τη σημασία των αρχαιοτήτων που βρέθηκαν, αργότερα πολεμούσε τη λύση της κατά χώραν διατήρησης, ενώ σήμερα προσπαθεί να παραπλανήσει το ΣτΕ αναφέροντας ότι από το 2017 ώς το 2019 υπήρξε απόλυτη αδράνεια και ανυπαρξία οποιασδήποτε προόδου του έργου ως προς την προώθηση των μελετών ή την κατασκευή του σταθμού. Κανονικά η ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού θα έπρεπε να τοποθετείται από τη σκοπιά της προστασίας των αρχαιοτήτων και όχι να υποστηρίζει με τόση θέρμη την καταστροφή τους».

Οι εκπρόσωποι των φορέων κατήγγειλαν τόσο το υπουργείο Πολιτισμού όσο και την Αττικό Μετρό ότι αρνήθηκαν τον διάλογο, δήλωσαν ότι ο αγώνας δεν σταματά στις 6 Νοέμβρη και τόνισαν την ανάγκη ενημέρωσης των κατοίκων της Αττικής και της υπόλοιπης χώρας, καθώς το θέμα αφορά τους πάντες, ενώ συχνά συναντούν «τείχος στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για το θέμα».

Τις επόμενες ημέρες θα ανακοινωθούν οι κινητοποιήσεις που θα διοργανωθούν. Οπως το κάλεσμα έξω από το εργοτάξιο της Βενιζέλου την παραμονή της εκδίκασης της υπόθεσης στο ΣτΕ και συγκέντρωση έξω από το ΣτΕ στις 6 Νοεμβρίου.

Παρέμβαση Βοκοτόπουλου

Ξεχωριστής σημασίας είναι η παρέμβαση του βυζαντινολόγου και ακαδημαϊκού Παναγιώτη Λ. Βοκοτόπουλου, ο οποίος μέσω μαγνητοσκοπημένου μηνύματος, μέρος του οποίου προβλήθηκε κατά τη συνέντευξη Τύπου, μίλησε για τη σημασία της διατήρησης του αρχαιολογικού χώρου του 4ου-9ου αιώνα μ.Χ.  στο σταθμό Βενιζέλους. Κατήγγειλε τον τρόπο που λήφθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού η απόφαση για την απόσπαση και την επενατοποθέτηση  και δεν δίστασε να μιλήσει για «πρακτικές που μας πηγαίνουν χρόνια πίσω… πρακτικές επταετίας».
 Σχετικά με την πρόταση της απόσπασης ο κ. Βοκοτόπουλος  είπε «….Η προτεινομένη από μερικούς μεταφορά των αρχαιοτήτων αφού τεμαχιστούν θα επιφέρει οριστική απώλεια της αυθεντικότητός τους και θα υποβαθμίσει, κατά την επιεικέστερη διατύπωση, ένα πάρα πολύ σημαντικό, ένα μοναδικό θα έλεγα, για τη χώρα μας και για τα Βαλκάνια μνημειακό σύνολο. Θα ήθελα επί αυτού να σημειώσω ότι εν αντιθέσει με ό,τι έχει λεχθεί ότι δεν υπάρχει άλλη λύσις, υπάρχει μελέτη από όμιλο μελετών εξειδικευμένο στις υπόγειες κατασκευές που προβλέπει παράλληλη λειτουργία του σιδηροδρόμου και συγχρόνως διατήρηση των αρχαιοτήτων κατά χώραν, όπως άλλωστε συμβαίνει τα τελευταία χρόνια διεθνώς –η νέα τάση είναι να διατηρούνται κατά χώραν οι αρχαιότητες– και στα Βαλκάνια».  Επεσήμανε δε «…στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, σε προηγούμενη σύνθεση που είχε εγκρίνει τη μελέτη αυτή της παραλλήλου λειτουργίας του σιδηροδρόμου και αναδείξεως των αρχαιοτήτων, η μελέτη αυτή είχε τεθεί υπόψη της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στο Αρχαιολογικό Συμβούλιο μετείχαν μηχανικοί οι οποίοι είχαν θετική ιδέα» είπε και προχώρησε ένα βήμα παραπέρα

… για σκοπούς τους οποίους καταλαβαίνομε, άλλαξε η σύνθεσή του προτού πάρει την απόφαση την καταδικαστική για τα αρχαία, είχε ψηφίσει υπέρ τη διατηρήσεως των αρχαίων ο εκπρόσωπος του Πολυτεχνείου Πατρών, ο τεχνικός του Συμβουλίου. Παρόλα αυτά δεν έγινε δεκτή η άποψή του, και όχι μόνο αυτό αλλά όσα μέλη του Συμβουλίου είχαν αντίθετη γνώμη από τη γνώμη της ανωτάτης ηγεσίας –όχι της ανωτέρας, της ανωτάτης– σε αναμόρφωση του Συμβουλίου που έγινε αποκλείστηκαν από το Συμβούλιο» κατήγγειλε και αφού θύμισε ότι «ο προϊστάμενος τότε της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλεως Θεσσαλονίκης ξηλώθηκε» (σ.σ. Γιώργος Σκιαδαρέσης)  κατέληξε «….Αυτές οι πρακτικές μας πηγαίνουν πίσω σε εποχές που νομίζαμε ότι έχουν παρέλθει, την εποχή του διαβοήτου πρωθυπουργού Βούλγαρη ή Τσουμπέ και σε εποχές όπως η επταετία, οπόταν ένας υπάλληλος διαφωνούσε με το υπουργείο υφίστατο συνέπειες είτε με την κατάρτιση φακέλου είτε με άλλες κυρώσεις».