Ξεπουπουλιάζεται η κότα
Η χρυσοτόκος όρνιθα του πολιτισμού κινδύνευσε πολλές φορές να ψοφήσει. Γιατί πολλοί προσπάθησαν να τη στριμώξουν στο κοτέτσι, να την αφήσουν μέρα – νύχτα στην κουρνιάστρα, να της φορτώσουν δυσανάλογα βάρη με συνέπεια να την αποτελειώσουν. Ο λόγος βέβαια για την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού, όχι αναγκαστικά την τωρινή, και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων, το μοναδικό φορέα που βρέξει – χιονίσει «τα φέρνει» στον πολιτισμό.
Τα ετήσια έσοδα του ΤΑΠΑ κυρίως από τα εισιτήρια και πωλητέα των μουσείων και αρχαιολογικών χώρων ανέρχονται ετησίως σε 50-60 εκατ. ευρώ. Ητοι, 100.000 ευρώ ημερησίως κατά τους θερινούς μήνες και 60.000 ευρώ κατά τους χειμερινούς. Ρευστό είναι αυτό, που όχι μόνο τώρα, αλλά και στο παρελθόν άνοιξε την όρεξη σε πολλούς.
Ετσι, ξεζουμίστηκε το ΤΑΠΑ και του φορτώθηκαν, εκτός από τις πάγιες υποχρεώσεις του (συντήρηση και καθαρισμός μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, έργα ανάδειξής τους και πληρωμή για απαλλοτριώσεις ακινήτων), τα λειτουργικά έξοδα 100 περιφερειακών μονάδων του υπουργείου, συν τα ημερομίσθια για τις Κυριακές και τις αργίες των αρχαιοφυλάκων. Με αποτέλεσμα να «κυνηγάνε» τον πρώην πρόεδρο του ΤΑΠΑ για λίγα ευρώ για αναλώσιμα όλοι οι προϊστάμενοι των Εφορειών Αρχαιοτήτων ανά την επικράτεια. Το πρόβλημα είχε δημιουργηθεί μετά την ψήφιση αλλά μη ενεργοποίηση του νόμου 4071/ 2012, που έλεγε ότι μπορεί να δίνεται ως Χρηματικό Ενταλμα Προπληρωμής το 40% των διαθέσιμων εσόδων ετησίως. Χωρίς την ενεργοποίηση του νόμου δεν μπορούσε να δώσει κανείς τίποτα και εν προκειμένω ο πρόεδρος του ΤΑΠΑ οδηγήθηκε σε παραίτηση που δεν είχε κάνει δεκτή ο τέως υπουργός Κ. Τζαβάρας. Ο Π. Παναγιωτόπουλος όμως προ ημερών έλυσε το πρόβλημα διορίζοντας νέο διοικητικό συμβούλιο, το οποίο όμως δεν ανακοίνωσε επίσημα. Γιατί; Διότι το στελέχωσε με δύο ειδικούς συνεργάτες του πολιτικού του γραφείου που τους έφερε στο ΥΠΠΟΑ από το Εθνικής Αμυνας και άλλους που ουδεμία σχέση έχουν με το αντικείμενο.
Ο ιδρυτικός νόμος του ΤΑΠΑ (1977, επί Τρυπάνη) όριζε ότι το Δ.Σ. του Ταμείου πρέπει να απαρτίζεται από υψηλόβαθμα στελέχη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, εκπροσώπους του Γεν. Λογιστηρίου του Κράτους και άλλες σχετικές προσωπικότητες. Το ’80 επί υπουργίας Ανδρ. Ανδριανόπουλου μπήκαν στο συμβούλιο έφοροι αρχαιοτήτων, νομικοί σύμβουλοι του κράτους. Οταν όμως ανέλαβε ο Βαγγ. Βενιζέλος το 1997 κατήργησε όλες τις παραπάνω δεσμεύσεις. Συγκρότησε ένα 7μελές συμβούλιο 3ετούς θητείας, τα μέλη του οποίου ορίζονταν από (το δικό του) Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο με υπουργική υπογραφή. Ο Λιάπης κατήργησε και τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ. Ετσι, ο Πάνος Παναγιωτόπουλος δεν είχε καμία δέσμευση να διορίσει ελεύθερα τους «κολλητούς» του, που τυχαίνει να μην είναι καθόλου σχετικοί. Αυτοί τώρα θα αποφασίζουν σε ποια έργα, σε ποιους προμηθευτές πωλητέων ειδών, σε ποιες τσέπες δηλαδή θα καταλήγει το φρέσκο χρήμα. Γι’ αυτό, βλέπω σε λίγο την καημένη όρνιθα με παπιγιόν στο φούρνο.
ninettakontraru@gmail.com