H παγκόσμια οικονομία πλησιάζει την ύφεση

Κυριακή, 30 Οκτώβριος 2011 15:26

του Λάμπρου Κωστόπουλου

Στο προηγούμενο σύντομο άρθρο μας είχαμε επισημάνει ότι οι υφεσιακές ενδείξεις πλήθαιναν επικίνδυνα πάνω από την παγκόσμια οικονομία. Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, αυτές οι ενδείξεις μετουσιώθηκαν σχεδόν σε βεβαιότητα.

Πουθενά στην παγκόσμια οικονομία δεν διαγράφεται εκείνη η αναπτυξιακή δυναμική που θα ωθούσε την παγκόσμια οικονομία εκτός της υφεσιακής τροχιάς. Ακόμα χειρότερα, οι 2 από τις 3 ατμομηχανές της παγκόσμιας οικονομίας που απότρεψαν την περασμένη περίοδο την κατάπτωσή της σε κατάσταση ύφεσης φαίνεται να έχουν ξεμείνει από καύσιμα.

Συγκεκριμένα, οι εξαγωγικές επιδόσεις της Γερμανίας (που φυσικά- στηρίζονταν στις τσεχικές, ουγγρικές και πολωνικές βιομηχανικές υπεργολαβίες χαμηλού κόστους) παρουσιάζονται εντελώς αποδυναμωμένες.

Ακόμα χειρότερα, η Κίνα φαίνεται να κατευθύνεται προς την ύφεση. Η μη επαρκής ανάκαμψη των εξαγωγών από την βουτιά που έκαναν το 2009, την πρώτη από το 1978, σε συνδυασμό με τα μέτρα περιορισμού του εσωτερικού δανεισμού και της κερδοσκοπίας στα ακίνητα, υποχρέωσε την Κυβέρνηση να παρέμβει στο τραπεζικό σύστημα για να το στηρίξει. Βεβαίως, η στήριξη αυτή είναι εντελώς ανεπαρκής σε σχέση με την επικίνδυνα άθλια χρηματοοικονομική κατάσταση των Δήμων που αποτελούσαν, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, τους καλούς πελάτες του τραπεζικού συστήματος λόγω της απευθείας εμπλοκής τους στην κερδοσκοπία γης και ακινήτων. Η συνεχής κατρακύλα των τιμών στο Χρηματιστήριο της Σαγκάης από τον Απρίλιο του 2011, πιστοποιεί την απαισιόδοξη προοπτική του νεαρού κινεζικού καπιταλισμού.

Μένει, λοιπόν, μόνο η Ινδία η εσωτερική αγορά της οποίας δεν είναι σε θέση να προφέρει την εξαγωγική διέξοδο που χρειάζεται τάχιστα η παγκόσμια οικονομία για να αποφύγει την ύφεση.

Γιατί, λοιπόν, να αποφευχθεί η επόμενη παγκόσμια ύφεση; Από πού θα προκύψει η αύξηση της καταναλωτικής ζήτησης και η πραγματοποίηση επενδύσεων αναβαθμισμένων τεχνολογικών καινοτομιών, όταν ο ιστορικός ιμπεριαλισμός στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική παίρνει μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας, σκληρής στην πρώτη περιοχή και ήπιας στη δεύτερη, για να αντεπεξέλθει στις χρηματοπιστωτικές συνέπειες που προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί η διάσωση του ευρω-ατλαντικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και των βιομηχανικών κολοσσών της Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής το 2008;

Όσον αφορά την πληγωμένη Ιαπωνία, αυτή φαίνεται να βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους κορεσμού της εσωτερικής ζήτησης. Το επόμενο –λογικά- στάδιο της Ιαπωνίας με τα μηδενικά επιτόκια, είναι να πληρώνουν οι τράπεζες τους δανειολήπτες για να δανειστούν!

Οι οάσεις της ανάπτυξης στην Αυστραλία, τη Νοτιοανατολική Ασία, τη Βαλτική και το νοτιότερο τμήμα της Νότιας Αμερικής δεν επαρκούν ποιοτικά και ποσοτικά για να αντιστρέψουν την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας προς την ύφεση.

Ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός της παγκόσμιας οικονομίας και η παραγωγική αναδιάρθρωση του καταμερισμού εργασίας σε διεθνή κλίμακα δεν έχει κ’ αν αρχίσει να συντελείται. Ο λόγος είναι απλός και διπλός: τα επενδεδυμένα κεφάλαια σε παρωχημένες τεχνολογίες, όπως είναι π.χ. η παραγωγή ενέργειας μέσω πετρελαίου και φυσικού αερίου, δεν έχουν κανέναν απολύτως λόγο να αυτοκαταργηθούν και μάλιστα πρόωρα, δηλαδή προτού αποσβεστούν ολοσχερώς˙ από την άλλη οι επιπτώσεις από την αλλαγή του βασικού παραγωγικού υποδείγματος καταμερισμού και διαχείρισης της εργασίας τόσο στον τρόπο οργάνωσης των ανθρώπινων πόρων όσο και στον ίδιο τον τρόπο λειτουργίας της κοινωνίας στο σύνολό της, είναι τόσο συγκλονιστικές που ο παγκόσμιος καπιταλισμός μόνο σταδιακά και βαθμιαία μπορεί να αποπειραθεί να εισαγάγει αν, βεβαίως, επιθυμεί να αποφύγει την πλήρη κατάρρευση.

Επομένως, η επερχόμενη ύφεση είναι το σύμπτωμα της κρίσης του καπιταλισμού να διαχειριστεί την εισαγωγή της διαθέσιμης τεχνολογικής ανανέωσης των παραγωγικών δυνάμεων σε παγκόσμια κλίμακα. Συνεπώς, δεν πρόκειται για μια ύφεση προς την οποία κατευθυνόμαστε αλλά για μια αλυσιδωτή διαδοχή υφέσεων που – από την άλλη πλευρά της ταξικής αντίθεσης- υποστασιοποιούν ιστορικά την πορεία της ανθρωπότητας προς το σοσιαλισμό, όχι φυσικά προς το «σοσιαλισμό» του 19ου ή του 20ου αιώνα, αυτοί είναι νεκροί, αλλά προς το σοσιαλισμό που είναι παγκόσμια αναγκαίος και διεθνώς εφικτός τον 21ο αιώνα.

ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ